Беренче дубльдән үк пьеса күңелгә ятты

Спектакль чын мәгънәсендә халыкчан булып чыкты - беренчедән, талантлы артистлар ярдәме белән “Нур” җирле театр коллективы инде күп еллар халык театры исемен йөртә, икенчедән, пьесаны безнең районда яшәүче, Келәнчедә туып-үскән Гөлшат Мөхәммәтшина язган, өстәвенә, залда туган җир, гаилә һәм милли гореф-гадәтләр - төп тормыш кыйммәтләре булган авыл халкы җыелган иде.

Сәхнәдән “Авыл. Дубль 2” спектакле геройлары нәкъ менә шул хакта сөйләде, җырлады, шаярды һәм кайгырды. Туган авылы турында кинофильм төшерергә җыенган Фәридә, Әнисә, Илсөяр һәм Рәмзия исемле авыл хатыннарының тарихы (пьесаның исеме шуннан гыйбарәт) тамашачыда да, жюрида да кызыксыну уятты.

- Сюжетны тамашачы ничек кабул итәр, минем геройларым никадәр кызыклы булыр дип бүген мин бик дулкынландым, - спектакльне карагач алган тәэсирләре белән автор Гөлшат Мөхәммәтшина уртаклашты. - Әмма спектакль башлангач, минем бу җыйнак, матур татар авылында геройлар белән бергә яшисем килде, алар уйнамады, ә мин ике ай язган пьесаның барлык борылышларын үзләре аша кичереп, халыкка җиткерде. Сәхнәдә язган юлларың гәүдәләнгәндә шундый сөенечле булды, ә үзенчәлекле, чыннан да халык коллективы үз уены белән чираттагы тапкыр профессиональ театрлар белән бертигез дәрәҗәдә була алуын раслады...

- Без татар теле һәм әдәбияты укытучыбыз Фәния Мәликовна Гыйльметдиновага рәхмәтле, - диләр Келәнче коллективында катнашучылар. - Ул бездә туган телгә, сәнгатьле укуга, җырлауга мәхәббәт тәрбияләде. Биш баласы булуга карамастан, мәктәп программасы кысаларындагы дәресләрдә генә түгел, ә өстәмә рәвештә безнең өчен һәрвакыт вакыт таба иде...

Аларның күбесенең мәктәпне тәмамлаганга 40 ел узса да, укытучыларына карата хөрмәт һәм хезмәте өчен рәхмәт хисләре һәрвакыт йөрәкләрендә яши, ә тамашачылар аның бер өлешен сәхнәдә күрәләр. Театр коллективында катнашучылар үзләре дә күп еллар мәгариф системасында эшләгән. Мәсәлән, Мәдинә Хәмзина һәм Рәйсә Хәсәнова 35 ел балалар бакчасында хезмәт куйган, аларның ярдәме белән тәрбияләнүчеләр сәнгатькә тартылган, иҗади бәйгеләрдә катнашкан, бу, әлбәттә, балаларга киләчәктә ярдәм иткән. Әлфия Саттарова - Иске Казиле мәктәбендә татар теле укытучысы, ә суфлер Гөлназ Габбасова шул ук мәктәптә инглиз телен укыта.

- Көн саен репетицияләр булды, ә өйгә төнге 12дә генә кайта идек, - дип сөйли клуб мөдире һәм театр коллективы җитәкчесе Гүзәл Ганибаева. - Шуңа күрә мин спектакль куюда катнашкан һәркемгә бик рәхмәтле, чөнки  бөтен кеше дә үз шәхси вакытын иҗатка багышларга әзер түгел. Кичләрен алар диванда телевизор каршында яки аш бүлмәсендә үткәрмәделәр, ә мәдәният йортына килеп репетиция ясадылар, ә бу бик мөһим...

Авыл әбиләрен уйнаган актрисалардан искиткеч дуэт килеп чыкты. Фәридә Зәйнуллина (Халисә) 30 елдан артык Түбән Камада яшәгән, әмма кече ватаны һәрвакыт аның йөрәгендә була һәм ул туган авылына кайта, мәдәният йортында методист булып эшли, шул вакытта ясаган сайлауга беркайчан да үкенми. Алсинә Әхмәтҗанова (Наилә) - атказанган мәдәният хезмәткәре, инде 35 ел китапханәче булып эшли. Алар икесе дә авыл тарихына табигый рәвештә шундый туры килделәр ки, гүя туп-туры урамнан залга кергәннәр дә (Гүзәл Ганибаеваның режиссерлык идеясе буенча), тормыш, оныклар турында сүз алып баралар, үткәннәрне искә төшерәләр.

Һичшиксез, үзешчән артистларның талантлы уенын төсле, матур декорацияләр дә бик яхшы тулыландырды, алар - тәрәзәдәге яран гөл белән авыл йорты һәм баганадагы чын фонарь, кичләрен аның яктысында геройлар яраткан авылын торгызу турында хыялландылар. Ә кием-салым, аяк киеме, яулыклар, авыл көнкүреше әйберләре - болар барысы да катнашучыларга пьеса геройларының сәхнә образларын тагын да тулырак ачарга ярдәм итте.

Келәнчедә мәктәп ябылуга карамастан, авыл халкы элеккеге уку йортының якты һәм иркен бинасына гел килеп йөри, әмма хәзер инде репетицияләргә, китапханәгә, уку залына, туган якны өйрәнү музеена - алар барысы бергә икенче катта урнашкан. Биредә Бөек Ватан сугышында катнашучылар истәлегенә багышланган, солдат хатлары, орденнар, фронт фотосурәтләреннән торган стендлар, бабаларының Ватанны саклау буенча бурычын дәвам иткән мобилизацияләнгән егетләрнең фотосурәтләре белән бүлмә дә бар.

Тормышка, иҗатка, туган җиргә битараф булмаган кешеләр биредә әнә шулай яши, алар да, Гөлшат Мөхәммәтшина пьесасы геройлары кебек үк, авыл яшәячәк һәм йорт янындагы эскәмиядә, элеккечә, күршеләр җыелачак, үткәннәрне искә төшерәчәк, бүгенге көн турында сөйләшәчәк һәм киләчәк турында хыялланачак дип чын күңелдән ышаналар…