«Себер-шимбә-мунча» Кама Тамагында

Мордва Каратае авылы мәдәният йортының «Маски» театр коллективы район үзәге халкы өчен Александр Докучаев пьесасы буенча куелган «Авыл тарихы» спектаклен тәкъдим итте.  Спектакльнең премьерасы 8 март көнне үзешчән артистларның туган авылында узды, ә соңрак «Идел-Йорт» фестиваль-конкурсының жюри әгъзаларына күрсәтелде. Һәм моркаратайлылар үз иҗатлары белән Кама Тамагы халкын сөендерергә булдылар. Дөрес, тамашачылар ярты залны гына тутырды: район үзәгендә яшәүчеләрнең ялкаулыгы, якташларының иҗатына һәм мәдәнияткә карата булган битарафлыгы гаҗәпләндерә. Әмма Мордва Каратае авылыннан килгән үзешчән артистлар бу кичне шундый итеп уйнадылар, тамашачы ягыннан булган бу минуска инде беркем дә игътибар итмәде.

Вакыйга Чернополье дигән авылда бара, әнисе белән яшәүче төп герой  Бориска берьюлы өч кәләш кияүгә чыгарга дәгъва итә. Нина Пушканованың ир-ат ролен уйнавы беренче тапкыр гына түгел һәм ул бу бурычны бик яхшы башкара – тавышы да, йөреше дә, ым-ишарәләре дә – барысы да шимбә көнне мунча керергә җыенган Себер ир-аты образына туры килә. Ул Мордва Каратаенда туган, туган авылына кайтып төпләнгәнче, күп еллар төзүче-прораб булып эшләгән, шуңа күрә ир-ат холкы аңа яхшы таныш. Ә авыл мәдәният йорты мөдире Ирина Окунева бик ышандырлык итеп буйдак Борисның өлкән яшьтәге, әмма бик актив әнисен уйный, ул көтелмәгән кәләшләр десантыннан аптырашта кала, чөнки алар берсеннән-берсе үз дигәненә оста булып чыга. Ирина Федоровнаның авылда театр коллективы оештырганына да ун ел булган. Ул башта авиация техникумын тәмамлаган, аннары Казан самолетлар төзү заводында икътисадчы булып эшләгән. Әнисе янына авылга кайткач, авыл хуҗалыгында эшли. Ә инде 2012 елда аңа авылда клубка җитәкчелек итәргә тәкъдим иткәч, ул бу эшнең чыннан да үзенә ошавын аңлый.

Килен образлары – пьеса авторының да, башкаручыларның да уңышы. Аларның һәрберсенең үз үзенчәлеге һәм харизмасы бар. Мәсәлән, Нина Соловьева үз бизнесы булган һәм кияүнең матди ягын үз мәнфәгатьләрендә файдалы итеп кулланырга җыенган Розаны бик табигый итеп уйнады. Ә артистка исә тормышта бөтенләй башка кыйммәтләргә өстенлек бирә: заманында Кирельский авылыннан килгән Нина инде 20 ел Мордва Каратаенда яши. Фермада дуңгыз караучы булып эшләгән, башка эш тә җитәрлек. Утыз ел авыл хуҗалыгы өлкәсендә эшләгәнгә, эксцентрик эшмәкәр роленә керү, һичшиксез, артистлык таланты ярдәмендә уңышлы килеп чыкты.

Тагын бер рольне Любовь Пушканова башкарды: аның Октябринасы Розаның капма-каршысы һәм ул коммунистик шигарьләр һәм моңа туры килә торган әдәбият популяр булган заманны искә төшерде, Октябрина әлеге китапларны биштәрендә йөртә. Любовь Пушканова, бу театрның элеккеге спектакльләрендәге кебек, үзенә тәкъдим ителгән образга тиз керде, ә гадәти тормышта ул, иҗат коллективының күпчелек әгъзалары кебек үк, пенсионер, әмма өйдә кул кушырып утыру аның өчен түгел.

Глафира Жорова ролен башкарган Галина Рыбакова тамашачылар өчен чын ачыш булды. Бу аның театрда беренче катнашуы, ләкин ул ашарга-эчәргә яратучы кәләш ролен шулкадәр табигый башкарды, аның һәр чыгышы залда елмаю һәм көлү уятты. Галина тумышы белән Мордва Каратаеннан, хәзер Кирельскийда яши, Кама Тамагындагы сыр заводында эшли. Шуңа күрә аның эшкә дә, репетицияләргә дә йөрергә өлгерүе гаҗәпләндерә – чыннан да, әгәр кеше тормышта актив икән, ул барысын да булдыра…

Ә пьеса, жанр законы буенча, бәхетле тәмамланды. Надя дигән сөйкемле күрше кызы барлыкка килеп, кайткан кәләшләрне куа, һәм төп герой, ниһаять, язмыш язган ярның бик якында гына булуын аңлый. Бу рольне Мордва Каратае авылыннан тагын бер актив хатын-кыз Антонина Искакова башкарды…

Ә компьютер артында спектакльдә катнашучыларга Татьяна Атяпина ярдәм итте – ул тавыш операторы эше белән шөгыльләнә һәм Кама Тамагы халкына үзешчән коллективны тәкъдим итте.

Бу кичтә залда җыелган тамашачылар исеменнән Галина Макарова чыгыш ясады. Ул артистларга рәхмәт әйтте һәм аларга киләчәктә дә иҗади өлкәдә уңышлар теләде. Мордва Каратаенда туып-үскән, бу кичтә авылдашларын карарга килгән Вера Колударова да шундый кызыклы һәм кәефне күтәрә торган спектакль каравына шат булуын белдерде.

Ә без исә кечкенә генә Мордва Каратае авылында чын мәгънәсендә искиткеч кешеләр яшәвенә тагын бер тапкыр инандык, алар иҗатны яратып кына калмыйлар, башкаларга да бу мөмкинлекне бирәләр. Без дә бу иҗади байлыкны бәяли белергә һәм аңа битараф булмаска тиеш…