Кызык та, моңсу да, уйландыргыч та

Балтач мәдәният йортына керүгә үк, аның үз билгеләнешен тулысынча аклавы күренеп тора: якты һәм уңайлы фойеда теннис өстәле дә, бишекле музей почмагы да, элеккеге татар авылы тормышының күңелгә хуш килерлек башка көнкүреш әйберләре дә бар, стендларда җирле иҗат коллективы куйган спектакльләрдән фотосурәтләр, болар барысын да бәйрәм дулкынына көйли, чөнки авыл халкы өчен мондый һәр тамаша — бәйрәм. Шуңа күрә тамашачылар бу кичне, барлык эшләрен читкә куеп, клубка җыелды, ә артистлар өчен тулы зал – шатлык та, җаваплылык та…

Бу юлы балтачлылар сәхнәдә күренекле драматург Аяз Гыйләҗевның картлар йорты тормышын күзәткәннән соң иҗат иткән пьесасын куйды. Ялгыз картлык драмасы язучыны тетрәндергән һәм аны күз яшьләре аша көләргә мәҗбүр итә торган пьеса язарга этәргән.

Төп геройны, әлеге коллективның алдагы спектакльләрендәге кебек үк, күңелгә үтеп керерлек һәм ихлас итеп Вазил Гайфуллин башкарды. Тормыш зирәклеге туплаган карт туган авылына кайтырга хыяллана, интернатта яшәүче Рәшидәне дә үзе белән чакыра, бу рольне драматик һәм шул ук вакытта тәэсирле итеп Гөлнара Гыйбадуллина башкарды. Аның героинясының уллары казна учреждениесендә көн күрүче әниләреннән баш тарткан, үз балаларның рәхмәтсезлегеннән дә начаррак тагын нәрсә булырга мөмкин… 

Ә Вазил абый, лаеклы ялга чыкса да, авыл клубы сәхнәсендә уйнавын дәвам итә, мәктәптә укыганда ук ул авылның үзешчән артисты буларак танылган. Һәр яңа спектакльдә уйнап кына калмый, үз героеның тормышы белән яши. Бу иҗади сәләтле кеше бөтен гомерен авыл хуҗалыгына багышлаган – тракторчы булып эшләгән, аннары терлекчелектә хезмәт куйган, киләсе ел аның өчен юбилей елы, 70 яшьлеген билгеләп үтәчәк һәм, һичшиксез, безне һәм авылдашларын сәхнәдә чираттагы рольләре белән сөендерәчәк.

Узган елдагы кебек үк, спектакль өчен пьесаны китапханәче Гөлнара Гафарова тапкан. Ул үзе дә геройларның берсен – чын мәхәббәт турында хыялланучы сөйкемле кызны уйнады. Ә аның мәхәббәте – Рамил Гайнуллин башкаруындагы Рәсим. Рамил – тракторчы, авыл хезмәтчәне, ә спектакльдә ул авылда калырга теләмәгән һәм шәһәргә омтылучы егетне уйнады, Рәсим фикеренчә, шәһәрдә бик күп көч куярга кирәкми. Интернатның кайгыртучан директоры ролендә Дилбәр Гатауллина булды, директор ялгызлыкның өлкәннәр өчен зур фаҗига булуын аңлый, ә балалары исән-сау булса һәм алар әниләре янына пенсия алу өчен генә килсәләр, бу аеруча авыр.

Нәкъ менә шундый гаилә парын – үз анасын газапларга дучар итүче улны һәм кайнанасыннан пенсия таләп итүче киленне Әсхәт һәм Ралимә Әхмәтшиннар уйнады, алар тормышта да ир белән хатын. Ралимә Зәкәрия кызы инде бишенче ел клубка җитәкчелек итә, аңа кадәр Сөйкидәге «Гипс компаниясе»ндә һәм авыл җирлеге секретаре булып эшләгән. Узган ел Ульяновск мәдәният һәм сәнгать көллиятен тәмамлаган, шуңа күрә иҗади яктан гына түгел, һөнәри яктан да үсеш ала, ә аның башкаруындагы каты күңелле Хөррия роле актрисаның күпкырлы талантка ия булуын тагын бер тапкыр ассызыклады. Әсхәт Әхмәтшин да сәхнәдә беренче ел гына түгел һәм аның геройлары һәр юлы бик табигый булып күренә, ул тормыш иптәшенә иҗат эшчәнлегендә ярдәм итә, чөнки ир-ат роленә кеше табу хатын-кыз роленә табуга караганда күпкә катлаулырак. Сүз уңаеннан, Вазил Гайфуллин – Әсхәт Әхмәтшинның агасы, шулай итеп, бу мәдәният йортында да гаиләләре белән спектакль куялар дияргә була…

Вакыйгалар бик матур җирдә – күл буенда, интернат урнашкан урында бара. Арткы пландагы фотообойлар шулкадәр уңышлы сайлап алынган, алар әлеге табигать почмагының пейзажын тулысынча чагылдыра. Сәхнәдәшләренә суфлерлар Сәрия Вилданова һәм Эльмира Мөхәммәдуллина ярдәм итте, тугызынчы сыйныф укучысы Валерия Әхмәдуллина спектакльне музыкаль бизәлеш белән тулыландырды.

Залда җыелган тамашачылар арасында авылдашлары гына түгел, күрше авыллардан килгән кунаклар да бар иде, алар артистларга гөрләтеп кул чаптылар, ә спектакль карарга дип Казаннан ук кайткан бер тамашачы яраткан артист-авылдашларына торт бүләк итте. Авыл җирлеге башлыгы Динар Мөхәммәдуллин театр коллективына рәхмәт белдерде, артистлар арасында үзенең укытучылары да булуын билгеләп үтте. Ә аның урынбасары Айсылу Галәветдинова спектакльне Казанның әйдәп баручы театр спектакльләре белән чагыштырып, башкаручыларның осталыгын югары бәяләде, чөнки балтачлылар, элеккечә, мәхәббәт, игелек һәм кешелеклелек кебек мәңгелек кыйммәтләр темасына кагылды…