Бәхетле тормыш серләре

Ләкин башта авыл турында язасы килә, ул үзенчәлекле атмосферасы, тыныч булуы белән сокландыра, биредә ыгы-зыгы һәм ашыгуларга урын юк...

Бу авыл бик матур урында, шау-шулы юлдан еракта урнашкан, монда табигать белән бердәйлек сизелеп тора. Кошлар сайрый, тирә-юнь яшеллеккә күмелгән, агачлар күп, авылның исеме җисеменә туры килә. Ә Үзәк урам аша, үзенең шаукымы белән гомуми тәэсирне тулыландырып, Иделгә таба инеш ага. Бу авылдан чыккан кешеләр әти-әниләре янына әлеге аулак һәм гадәти булмаган урынга бик теләп кайталар, җәй көне монда халык күп.

Биредә яшәүчеләр игелекле, ачык йөзле, сөйләшүчән, эчкерсез...

Язылучыларыбыз хәбәр иткәнчә, июнь аенда яшелчәлеләр авылның йөз еллык юбилеен билгеләп үтәчәк. Алар үз авылларын ярата, аны тагын да матур итәргә тырышалар, чәчәк бакчалары утырталар, монда йортлар матур, территорияләр караулы һәм төзек.

Бикмөхәммәтовлар гаиләсенең дә йортлары матур, зәңгәр сайдинг белән тышланган, тәрәзә йөзлекләре бизәкләп ясалган, йорт ерактан ук күренеп тора.
Солтан Ярмөхәммәт улы һәм Гөлсәрия Юныс кызы бергә тормыш коруларының илле еллыгын март аенда ук билгеләп үткәннәр. Солтан Ярмөхәммәт улы шушы авылда туган һәм гомерен туган җирендә авыл хуҗалыгында хезмәт куюга багышлаган. Гөлсәрия Юныс кызы Арча районыннан, мәктәпне тәмамлагач, Казан шәһәренең 1 нче тегү фабрикасында эшли башлый, башта өйрәнчек, аннары тегүче булып эшли, 1973 елда фабрикада эшләүче кызларны Яшелчәгә урып-җыюга җибәрәләр. «12 кыз идек, гаиләлеләрне районнарга җибәрмәделәр. Бик күңелле, тату эшләдек. Солтан тракторчы иде, без ындыр табагында таныштык”, - дип искә төшерә ул.

Аннан соң Солтан Ярмөхәммәт улы сөйгән кызы янына Казанга барып йөри, алар әле дә шәһәрнең матур урамнарында йөргән чакларын искә төшерәләр. Гөлсәрия бу вакытта тулай торакта яшәгән, ә Солтан Казандагы туганнарында туктала торган булган.

1974 елның язында алар өйләнешәләр.

Солтан Ярмөхәммәт улы сигез балалы гаиләдә үскән: ул дүртенче бала һәм малайлар арасында иң олысы була. Энесе белән икәү генә туган районнарында төпләнеп калалар, калганнары кайсы-кая таралыша. Бикмөхәммәтовлар әти-әниләре белән бергә тату яшиләр, алар бүген дә шул төп йортта торалар. Гаиләдә ике бала: уллары Фәннур һәм кызлары Гөлнур туа. Фәннур Рудникта тракторчы булып эшли, ике баласы бар. Гөлнур гаиләсе белән Казанда яши, ул да ике бала әнисе. Уллары әти-әнисе янында еш була, кызлары да ялларда гаиләсе белән кайта. Күп еллар дәвамында хуҗалыклары зур булган, сыерлар асраганнар, хәзер бары тик кош-кортлар асрыйлар һәм яшелчә, җиләк-җимеш үстерәләр.
Гөлсәрия Юныс кызы гомер буе фермада бозаулар караган, сыер савучы булып та эшләгән. Авыр физик эшкә күнеккән авыл кызы шунда ук үз урынын тапкан. Аның балачагы җиңел булмаган, хуҗалыкларында кәҗәләр, сарыклар, күп итеп йорт кошлары асраганнарын, зур бакчалары булганын искә төшерде, бик иртә әнисез калуы турында сөйләде, бу вакытта аңа нибары 5, апасына 10 яшь булган. «Мин бәхетле гомер кичердем, ирем бик яхшы кеше. Язмышыма безне очраштырганы өчен мин бик рәхмәтле, аның барлык туганнары да әйбәт, арада шунда ук җылы мөнәсәбәтләр урнашты. Хатын-кызның бәхете турыдан-туры иренә һәм аның туганнарына бәйле, миңа бу яктан бәхет елмайды”, - ди Гөлсәрия Юныс кызы.
Без бәхетле гаилә тормышының серен уртаклашулары турында сорагач, ул: «Бер-береңне тыңлый һәм ишетә белергә, өйдән сүз чыгармаска, бер-береңне яратырга һәм хөрмәт итәргә кирәк!» - диде.

Авыл халкы эшсез утырмый. Кемдер койма тота, кемдер гараж капкасы төзәтә. Хатын-кызлар бакчада эшлиләр, һәр йортның капкасы ачык, капка төбендә аралашучан һәм ягымлы кешеләр очрады. 

Бикмөхәммәтовларның күршеләре – Әбуталиповлар бу вакытта йортлары янында эшләп йөриләр иде. Резидә Равил кызы бакчада, Айдар Мансур улы гараждагы эшләр белән мәшгуль.

Без сөйләшеп киттек, бу гаиләнең язмышы төп геройларыбызныкына охшаш булып чыкты. Резидә Равил кызы тумышы белән Арча районыннан, Казан училищесында тегүчелеккә укыган, соңгы курста укыганда, студентларны колхозга бәрәңге алырга җибәргәннәр. Айдар Мансур улы колхозда тракторчы булып эшләгән, яшьләр танышканнар да шуннан соң башка аерылмаганнар. Шулай итеп, кыз авылда калган. «Таныштык һәм бик тиз өйләнешеп тә куйдык, миңа ул вакытта 18, Айдарга 26 яшь иде. Гаилә тормышыбызга инде 40 ел”, - дип искә ала Резидә Равил кызы. 

Алар икесе дә авыл хуҗалыгында хезмәт куйган. Гаиләдә ике ул үстергәннәр, хәзерге вакытта берсе районда, икенчесе Казанда яши. Резидә Равил кызы һәм Айдар Мансур улының өч оныгы бар, алар әби-бабайлары янында еш кунак була.

Әбуталиповлар йортларын әти-әниләре йорты каршысына салган, аңа кадәр озак вакыт барысы бергә төп йортта яшәгәннәр. 

Шулай ук, олы яшьтә булуына карамастан, өй янында оста итеп үлән чабучы зифа буйлы кечкенә генә хатын-кыз игътибарны җәлеп итте. Кәүсәрия Кадыйровага тиздән 85 яшь тула, ул 3 бала әнисе, 6 оныкның дәү әнисе һәм инде ике тапкыр дәү әби булган. Аның йорты матур, ачык төсләрдәге тәрәзә йөзлекләре кояшта балкый, тәрәзә төбендә күп санлы гөлләр үсә. Балалары аның янына еш кайта, һәр нәрсәдә ярдәм итәләр, ләкин ул гомер буе эшләргә күнеккән һәм кул кушырып утыра алмый. 

Бу матур авылда бик мөлаем кешеләр яши, газета битләрендә алар турында сөйләр өчен без әле бирегә янә килербез…